 |
| Εικόνα από: H. Zell |
Όποιος δεν έχει επισκεφτεί την Κρήτη, τότε σίγουρα πρέπει να την επισκεφτεί. Το νησί του Μίνωα αποτελεί έναν από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς για διακοπές στην Ευρώπη. Κάτι τέτοιο όμως μόνο τυχαίο δεν είναι, αφού η Κρήτη είναι ένα νησί με πλούσια ιστορία, πολλούς αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, έντονο οριζόντιο διαμελισμό (αφού ανήκει στο μεσογειακό βορρά), πολλές καταγάλανες παραλίες, ψηλά βουνά και πολλά φαράγγια ,φιλόξενους ανθρώπους και μεγάλες και πολυτελείς ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. Μέσα από αυτό το κείμενο λοιπόν θα προσπαθήσω να αναλύσω έναν προς έναν τους παράγοντες που καθιστούν την Κρήτη ένα πραγματικά ξεχωριστό νησί.
Η ιστορία της Κρήτης
 |
| picture by: Photo Prise par Harrieta171 |
Η Κρήτη ήταν η έδρα του Μινωικού πολιτισμού, ενός από τους αρχαιότερους πολιτισμούς της Ευρώπης ο οποίος στην ακμή του είχε στη σφαίρα επιρροής του όλη σχεδόν την Ελλάδα και πολλές από τις γύρω περιοχές. Ο Μινωικός πολιτισμός συνδέει την ιστορία του με το βασιλιά Μίνωα από τον οποίο πήρε και το όνομά του. Πολλοί πιστεύουν ότι ο Μίνωας δεν ήταν μόνο ένας βασιλιάς της Κρήτης αλλά ότι το όνομα Μίνωας είχε την έννοια του βασιλιά. Σύμφωνα με το μύθο όμως ο Μίνωας ήταν ένας μόνο βασιλιάς ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο με την εξής διαδικασία: Μετά το θάνατο του Αστέριου, του τότε δηλαδή βασιλιά της Κρήτης ο Μίνωας διεκδικούσε το θρόνο από τα άλλα δύο του αδέλφια τον Σαρπηδόνα και τον Ραδάμανθυ. Επειδή κανένας όμως δεν υποχωρούσε αποφάσισαν να ζητήσουν από τους θεούς να στείλουν ένα σημάδι σε εκείνον που προτιμούσαν να γίνει βασιλιάς της Κρήτης. Μια μέρα λοιπόν όταν τα τρία αδέλφια βρέθηκαν στην ακτή άρχισαν τις επικλήσεις τους προς τους θεούς. Αφού τα δύο άλλα αδέλφια δεν πήραν κάποιο σημάδι, ήρθε η σειρά του Μίνωα ο οποίος ζήτησε από τον Ποσειδώνα ένα σημάδι της εύνοιάς του. Έτσι λοιπόν μέσα από τη θάλασσα παρουσιάστηκε ένας λευκός και υπέροχος ταύρος πράγμα το οποίο φανέρωνε ότι ο Ποσειδώνας διάλεξε το Μίνωα για βασιλιά της Κρήτης. Ο Μίνωας λοιπόν έγινε ο βασιλιάς της πιο πλούσιας χώρας για τον τότε γνωστό κόσμο στην οποία πρόσφερε ακόμη περισσότερο πλούτο καθώς και περισσότερη δόξα.
Η Κρήτη τότε ήταν η πρώτη θαλασσσοκράτειρα του κόσμου και αποτελούσε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα το εμπορικό κέντρο της ανατολικής Μεσογείου. Οι Μινωίτες εμπορεύονταν σε λάδι, κρασί, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, κοσμήματα, αγγεία και όπλα με ολόκληρη τη Μεσόγειο και ιδιαίτερα με την Αίγυπτο. Στην Κρήτη ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο και το διαμετακομιστικό εμπόριο. Αγόραζαν δηλαδή εμπορεύματα από μία χώρα και τα πουλούσαν σε άλλη. Όλα αυτά συνέβαιναν όταν η Κρήτη βρίσκονταν στην ακμή της. Η αιτία της παρακμής ήταν οι πολλοί σεισμοί που συνέβαιναν στο Αιγαίο και ιδιαίτερα στη Σαντορίνη. Όμως το χειρότερο χτύπημα για το Μινωικό πολιτισμό ήταν η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης γύρω στο 1450 π.Χ. η οποία είναι ίσως η μεγαλύτερη έκρηξη ηφαιστείου που παρατηρήθηκε ποτέ και η ηφαιστειακή τέφρα μαζί με τις σκόνες της ελαφρόπετρας έφτασαν ως το Σουέζ και το Γιβραλτάρ.
Έπειτα η Κρήτη κατακτήθηκε από του Δωριείς και πέρασε στη σφαίρα επιρροής του μυκηναϊκού πολιτισμού. Στη συνέχεια το νησί έπειτα από την Κλασσική και Ελληνιστική περίοδο πέρασε στην κατοχή των Ρωμαίων, των Αράβων και των Τούρκων για να προσαρτηθεί στο τέλος στην Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι την περίοδο που οι Γερμανοί πολιορκούσαν την Κρήτη, η αντίσταση που πρόβαλαν οι κάτοικοί της ήταν τόσο ισχυρή ώστε να καθυστερήσει για έναν περίπου μήνα η αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στην Αφρική. Ας αφήσουμε όμως την ιστορία και ας περάσουμε στην αρχαιολογία της Κρήτης και στα μουσεία που πρέπει να πάει κάποιος εάν επισκεφτεί την Κρήτη.
Η αρχαιολογία της Κρήτης
Η αρχαιολογία της Κρήτης συνδέεται ιδιαίτερα με το Μινωικό πολιτισμό καθώς οι Μινωίτες έχτιζαν πλούσια παλάτια, επαύλεις και αγροικίες που ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες στο εμπόριο και ήταν επιδέξιοι τεχνίτες όπως μαρτυρούν οι τοιχογραφίες με τις οποίες στόλιζαν τους χώρους τους, τα αγαλματίδια, τα κοσμήματα κ.α. ,τα οποία εμπορεύονταν σε όλη τη Μεσόγειο. Ένα μεγάλο ποσοστό όλων αυτών έχουν φέρει στο φως διάφοροι αρχαιολόγοι με τον πιο γνωστό από αυτούς να είναι ο Αρθούρος Εύανς. Ο Εύανς γεννήθηκε το 1851 και πέθανε το 1941. Ήταν αυτός που ανακάλυψε το ανάκτορο της Κνωσσού και που έδωσε στο Μινωικό πολιτισμό το όνομά του από το θρυλικό βασιλιά Μίνωα και τους μύθους του.
 |
| picture by: Lapplaender |
Τα μινωικά ανάκτορα ήταν τέσσερα αυτά ήταν το ανάκτορο της Κνωσσού, το ανάκτορο της Φαιστού, το ανάκτορο των Μαλίων και το ανάκτορο της Ζάκρου. Το ανάκτορο της Κνωσσού ήταν στραμμένο στην ηπειρωτική Ελλάδα, το ανάκτορο της Φαιστού ήταν στραμμένο προς το νότο, το ανάκτορο των Μαλίων ήταν κοντά στα νησιά του Αιγαίου και το ανάκτορο της Ζάκρου ήταν χτισμένο στην ανατολική πλευρά της Κρήτης έτσι ώστε να είναι κοντά στην Ασία . Μπορεί να υπήρξε ανάκτορο και στη δυτική Κρήτη όμως δεν έχουν βρεθεί ίχνη του ακόμα. Τα ανάκτορα ήταν κτισμένα , έτσι ώστε να ξεχωρίζουν στην πόλη, σε ένα μικρό ύψωμα. Η έκταση και το μέγεθός τους ήταν μεγάλα αφού είχαν περίπου 1500 δωμάτια. Είχαν τέσσερις εισόδους από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και εξαιρετικό φωτισμό και εξαερισμό το εσωτερικό τους. Όποιοι έμπαιναν σε αυτά περνούσαν από τον έλεγχο των φρουρών ενώ επίσης τα διάφορα είδη που έμπαιναν σε αυτά καταγράφονταν.
 |
| picture by: PRA |
Σε ένα από αυτά τα ανάκτορα και συγκεκριμένα στο ανάκτορο της Φαιστού βρέθηκε το 1908 από Ιταλούς αρχαιολόγους ο δίσκος της Φαιστού, ένα πολύ μυστήριο και περίπλοκο σύστημα γραφής και ο οποίος αποτελεί το πρώτο δείγμα της τυπογραφίας. Ο δίσκος είναι πήλινος με διάμετρο 16 εκ. και ήταν ψημένος γι' αυτό και διατηρήθηκε. Είναι ένα θρησκευτικό κείμενο με μυστηριώδη ιερογλυφικά γράμματα, τα οποία τα αποτελούν σχέδια ανθρώπων, ζώων,πουλιών, ανθρώπινων τμημάτων και άλλων αντικειμένων. Τα γράμματα αρχίζουν την περιφέρεια και έχουν κατεύθυνση από τα αριστερά προς τα δεξιά προχωρώντας προς το κέντρο. Είναι 241 και χωρίζονται σε 45 περιθώρια.Το κείμενο του δίσκου υπολογίζεται ότι γράφτηκε περίπου το 1600 π.Χ.. Επίσης η επίδραση των Μυκηναίων στον Μινωικό πολιτισμό είναι φανερή αφού στην Κρήτη μπορείτε να βρείτε πολλούς θολωτούς τάφους οι οποίοι είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του Μυκηναϊκού Πολιτισμού. Η επίδραση αυτή οφείλετε στο ότι μετά την συμφορά της Κρήτης με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, οι Δωριείς κατέλαβαν την Κρήτη. Δεν τελείωσε όμως εκεί ο πολιτισμός της Κρήτης. Μπορεί ο Μινωικός πολιτισμός να παρήκμασε και να εξαφανίστηκε με το πέρασμα των αιώνων όμως σε όλο αυτό το διάστημα οι κάτοικοί της ανέπτυξαν έναν πολιτισμό ο οποίος επηρεάστηκε από όλους τους λαούς από τους οποίους κατακτήθηκε το νησί, ανέπτυξε μία σπουδαία παράδοση, στην Κρήτη γεννήθηκαν πολύ σπουδαίοι λογοτέχνες, ζωγράφοι πολιτικοί κ.α.,η παραδοσιακή μουσική της Κρήτης είναι πάρα πολύ γνωστή και ο οποίος όμως δεν ήταν τόσο ένδοξος, λαμπρός και εντυπωσιακός όσο ο Μινωικός. Ενώ παράλληλα στην Κρήτη χτίστηκαν και πολλές εκκλησίες και μοναστήρια.
Αρχαιολογικοί χώροι και μέρη που πρέπει να επισκεφτείτε
Σας παρουσιάζου λοιπόν ορισμένους από τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μέρη που πρέπει να επισκεφτείτε στην Κρήτη.
- Ο Λυχνοστάτης, μουσείο παραδοσιακής ζωής και λαϊκού πολιτισμού Κρήτης στη Χερσόνησο
- Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης στο Ηράκλειο στην οδό Σοφοκλή Βενιζέλου 27
- Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης στο Ηράκλειο στη Λεωφόρο Κνωσσού 157
- Το Αρχαιολογικό Μουσείο των Χανίων στα Χανιά
- Το Ιστορικό- Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου στο Ρέθυμνο στην οδό Μ. Βερναρδου 30
- Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου στο Ηράκλειο στην οδό Ξανθουδίδου και Χατζηδάκη
- Tο Μουσείο Ξυλογλυπτικής στο Ρέθυμνο στον Αξό Μυλοποτάμου
- Tο Παραδοσιακό Μουσείο των Χανίων στα Χανιά
- Tο μουσείο Νίκος Καζαντζάκης στη Μυρτιά
- Tο Dinosauria στις Γούβες
- Tο Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας στο Ηράκλειο στο δήμο Τυμπακίου
- Tο Μουσείο Ελιών στις Βούβες
- Tο Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου στον Άγιο Νικόλαο στην οδό Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 74
- Tο Μουσείο Τυπογραφίας στα Χανιά
- Το Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας στη Σητεία.
Επίσης υπάρχουν και διάφορα αξιοθέατα που πρέπει να επισκεφτείτε όπως:
- Tο παλιό Βενετσιάνικο Λιμάνι στα Χανιά
- Tο παρατηρητήριο Ξαστεριά στον Άγιο Στέφανο
- H Σπιναλόγκα στον κόλπο της Ελούντας
- H Ιερά Μονή Αρκαδίου 23 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο
- Tο Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μάλεμε
- H Αρχαία Απτέρα στα Χανιά
- Tο αρχαίο παλάτι της Φαιστού στα Μάταλα
- O Αρχαιολογικός Χώρος Κνωσσού στο Ηράκλειο
- H Γουρνιά, η Αρχαία Πόλη της Λατώ
- Τα Ενετικά Τείχη και ο Τάφος του Καζαντζάκη
- Το Βενετσιάνικο Κάστρο Κούλες στο Ηράκλειο
- Η Μονή Τοπλού στη Σητεία
- Ο Αρχαιολογικός Χώρος Μαλίων στα Μάλια
- Η Αρχαία Ελεύθερνα 25 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου
- Η Γόρτυνα 45 χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου.
 |
| picture by: Ggia |
Από όλα τα παραπάνω θα ήθελα να κάνω ξεχωριστή αναφορά στη Σπιναλόγκα καθώς το μικρό αυτό νησάκι στον κόλπο της Ελούντας στην επαρχεία Μεραμπέλλου έχει μεγάλη σημασία διότι χρησιμοποιήθηκε ως λεπροκομείο από το 1905 έως το 1957. Το αρχαίο όνομα του νησιού ήταν Καλυδών. Το όνομα " Σπιναλόγκα" προέκυψε από τους Ενετούς οι οποίοι το ονόμασαν spina lunga που σημαίνει μακρύ αγκάθι. Παράλληλα οι Ενετοί το οχύρωσαν άριστα τόσο κατασκευαστικά όσο και αρχιτεκτονικά. Το νησί γνώρισε την Ενετοκρατία και την Τουρκοκρατία και στη συνέχεια πέρασε μαζί με την υπόλοιπη Κρήτη στην Ελλάδα. Το 1905 η Σπιναλόγκα χρησιμοποιήθηκε ως λεπροκομείο οι οποίοι στην αρχή βρίσκονταν απομονωμένοι στη Μεσκινιά έξω από το Ηράκλειο. Το 1957 το λεπροκομείο έκλεισε λόγω θεραπείας των ασθενών με τη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων.
Για αρκετές δεκαετίες μετά το κλείσιμο του λεπροκομείου το νησί παρέμενε αναξιοποίητο αλλά μετά το ενδιαφέρον πολλών τουριστών άρχισε η αναστήλωση του. Σήμερα πολλοί τουρίστες επισκέπτονται κάθε χρόνο το νησί.
Επιπρόσθετα θα πρέπει σίγουρα να επισκεφτείτε τον Θαλασσόκοσμο στην Κρήτη. Πρόκειται για ένα ενυδρείο το οποίο βρίσκεται στο κέντρο του βόρειου οδικού άξονα του νομού Ηρακλείου. Για την ακρίβεια βρίσκεται στο χώρο της πρώην Αμερικανικής Βάσης στις Γούρνες Ηρακλείου. Τον Θαλασσόκοσμο μπορείτε να τον επισκεφτείτε από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο από τις 9:30 έως τις 21:00 και από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο από τις 9:30 έως τις 17:00. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ενυδρείο είναι ανοιχτό καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου ακόμη και στις αργίες. Ορίστε μερικές εικόνες από το ενυδρείο τις οποίες τις πήρα από το
επίσημο σάιτ του Θαλασσόκοσμου:
Παραλίες, βουνά, φαράγγια και σπήλαια της Κρήτης
Tο φυσικό περιβάλλον της της Κρήτης είναι πάρα πολύ πλούσιο, πανέμορφο και επιβεβαιώνει αυτό που έγραψα στην αρχή. Το ότι δηλαδή η Κρήτη έχει έντονο οριζόντιο διαμελισμό αφού ανήκει στο μεσογειακό βορρά. Μοναδικές και καταγάλανες παραλίες εναλλάσσονται με υψηλά οροπέδια, βουνά και απότομα φαράγγια.
 |
Ο Μπάλος
picture by: Olaf Tausch |
Συγκεκριμένα οι παραλίες στην Κρήτη είναι πάρα πολλές. Αυτό οφείλεται στο ότι η Κρήτη βρέχεται από το Αιγαίο και το Λυβικό πέλαγος καθώς και από τη Μεσόγειο θάλασσα. Λογικό είναι λοιπόν οι Μινωίτες να αξιοποιούσαν τους θαλάσσιους δρόμους για τις εμπορικές του δραστηριότητες. Όλες αυτές οι θάλασσες γοητεύουν τον κόσμο ο οποίος θέλει να την επισκεφτεί και πώς να μη θέλει άλλωστε αφού όλες αυτές οι παραλίες είναι καταγάλανες, καθαρές, μοναδικές, με κρυστάλλινα και διαυγή νερά, με χρυσαφένιες αμμουδιές με αποτέλεσμα η Κρήτη να έχει μερικές από τις καλύτερες παραλίες στην Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν όλες οι παραλίες της Κρήτης έχουν βραβευτεί με γαλάζιες σημαίες οι οποίες δείχνουν ότι οι παραλίες αυτές είναι καθαρές και οργανωμένες. Σας προτείνω κάποιες παραλίες τις οποίες θεωρώ ότι πρέπει να επισκεφτείτε:
- Το Βάι στη Σητεία, το οποίο μάλιστα έχει το μοναδικό φοινικόδασος στην Ευρώπη
- Το Βαθύ στα Μεσαρά
- Ο Μακρύς Γυαλός στην Ιεράπετρα
- Ο Ληστής στον Τσούτσουρα
- Το Γαϊδουρονήσι ή Χρυσή στην Ιεράπετρα
- Ο Μπάλος στο ακρωτήριο Γραμβούσα
- Το Ελαφονήσι
- Η Φαλάσαρνα
- Ο Κουρεμένος
- Ο Ξηρόκαμπος στη Σητεία
- Ο Σταυρός στο Ακρωτήρι
Εδώ όμως έρχεται η αντίθεση που ανέφερα πριν. Μπορεί η Κρήτη να είναι μεσογειακό νησί άρα να έχει και πολλές παραλίες αλλά παράλληλα έχει και ψηλά βουνά, όπως για παράδειγμα ο Ψηλορείτης, φαράγγια όπως το φαράγγι της Σαμαριάς και σπήλαια, όπως το Δικταίον Άνδρον.
 |
| Τα Λευκά Όρη-εικόνα από:Jlundqvi |
Συγκεκριμένα μία υψηλή σειρά βουνών διασχίζει το νησί από την ανατολή ως στη δύση. Η σειρά αυτή χωρίζεται σε τρεις διαφορετικές ομάδες βουνών, οι οποίες είναι: τα Λευκά Όρη, η οροσειρά Ίδη και το όρος Δίκτη. Συγκεκριμένα τα Λευκά Όρη έχουν υψόμετρο 2.453 και η ψηλότερη κορυφή τους είναι οι Πάχνες. Παράλληλα τα Λευκά όρη καταλαμβάνουν τη μεγαλύτερη έκταση του νομού Χανίων καθώς έχουν έκταση μήκους 50 χιλιομέτρων και πλάτους 25 χιλιομέτρων.
 |
| Ο Ψηλορείτης-εικόνα από:C Messier |
Ο Ψηλορείτης (ή Ίδη) είναι το ψηλότερο βουνό της Κρήτης με τη υψηλότερη κορυφή (Τίμιος Σταυρός) να φτάνει σε υψόμετρο τα 2.456 μέτρα.
 |
| Το όρος Δίκτη- Εικόνα από Ggia |
Επιπρόσθετα η Δίκτη ή Λασιθιώτικα όρη εκτείνεται στα ανατολικά του νησιού και σχηματίζει το οροπέδιο του Λασιθίου το οποίο είναι το μεγαλύτερο στην Κρήτη. Το όρος φτάνει σε ύψος τα 2.148 μέτρα και η ψηλότερη κορυφή της λέγεται Σπαθί ή Εντίχτης.
Ακολουθεί ένα πάρα πολύ ωραίο βίντεο σχετικά με τα Λευκά Όρη:
Εξίσου όμορφα και ξεχωριστά είναι τα φαράγγια της Κρήτης. Συγκεκριμένα το φαράγγι της Σαμαριάς είναι το μεγαλύτερο σε μήκος φαράγγι της Κρήτης και της Ευρώπης καθώς έχει μήκος 18 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στο νομό Χανίων και συγκεκριμένα στην οροσειρά Λευκά Όρη. Έχει πλάτος από 150 μέτρα έως 3 μέτρα όπου είναι και το στενότερο σημείο του που ονομάζεται Πόρτες. Το φαράγγι πήρε το όνομά του από το χωριό Σαμαριά που και αυτό με τη σειρά του πήρε το όνομά του από τη βυζαντινή εκκλησία Οσία Μαρία του 14ου αιώνα. Αλλά σημαντικά φαράγγια είναι:
 |
| picture by: Dkoukoul |
- Το Κουρταλιώτικο Φαράγγι στο νομό Ρεθύμνου.
- Το φαράγγι Ίμβρου κοντά στα Σφακιά των Χανίων.
- Το φαράγγι Αγίας Ειρήνης στην επαρχία Σελίνου.
- Το φαράγγι Αγίου Νικολάου ή το Φαράγγι του Ρούβα ή αλλιώς το φαράγγι του Γάφαρη στο νομό Ηρακλείου.
- Το Αγιοφάραγγο στο νομό Ηρακλείου.
- Το Μαρτσαλιώτικο Φαράγγι νότια του νομού Ηρακλείου.
- Το Αστρακιανό φαράγγι ή Φαράγγι Καρτερού στο νομό Ηρακλείου.
- Το φαράγγι Χα κοντά στο Κάτω χωριό .
- Το φαράγγι Περβολακίων ή του Καψά στο νομό Λασιθίου.
- Το φαράγγι Χοχλακιών νότια του Παλαίκαστρου.
- Το φαράγγι των Νεκρών ή το Φαράγγι της Ζάκρου 39 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από τη Σητεία στο δήμο Ιτάνου.
- Το φαράγγι της Τρυπητής στο Ηράκλειο
_01.jpg) |
| picture by: Pathwaygr |
Από τη στιγμή που γράφω ένα αφιέρωμα για την Κρήτη δε θα μπορούσα φυσικά να μην κάνω μία αναφορά στα σπήλαια της Κρήτης. Ίσως τα πιο γνωστά να είναι το Δικταίο Άνδρο και το Ιδαίον Άντρο καθώς σύμφωνα με τη μυθολογία στο Δικταίο Άντρο η Ρέα γέννησε τον Δία ο οποίος στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Ιδαίον Άντρο όπου και ανατράφηκε από την Αμάλθεια. Πάντως εγώ θα αναλύσω σε μεγαλύτερο βάθος μία άλλη εκδοχή του μύθου σύμφωνα με την οποία ο Δίας όχι μόνο ανατράφηκε αλλά και γεννήθηκε στο Ιδαίον Άντρο. Συγκεκριμένα αφού ο Κρόνος παντρεύτηκε την αδελφή του τη Ρέα (γονείς τους ήταν η Γη και ο Ουρανός) έμαθε από τους γονείς του ότι κάποιο από τα παιδιά του θα του έπαιρνε το θρόνο. Γι' αυτό το λόγο κάθε παιδί που γεννούσε η Ρέα το κατάπινε έτσι ώστε να είναι σίγουρος ότι κανένα δε θα βγει ποτέ από την κοιλιά του. Έτσι λοιπόν ο Κρόνος κατάπιε τη Δήμητρα, την Εστία, την Ήρα, τον Ποσειδώνα και τον Πλούτωνα, που ήταν όλα παιδιά του. Όταν η Ρέα έμεινε για έκτη φορά έγκυος παρακάλεσε τον Κρόνο να λυπηθεί το παιδί της. Επειδή όμως δεν μπορούσε να αλλάξει τη σκληρή στάση του άντρα της αποφάσισε να καταφύγει για βοήθεια στους γονείς της. Έτσι η Γη τη συμβούλευσε να γεννήσει το παιδί μακριά από τον Κρόνο και όταν αυτός ζητήσει το παιδί, η Ρέα να φασκιώσει μία πέτρα και να του τη δώσει την καταπιεί τη νύχτα ώστε να μην καταλάβει. Ακολουθώντας λοιπόν τη συμβουλή της μητέρας της η Ρέα αποφάσισε να πάει λίγο πριν γεννήσει στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο βουνό Αιγαίο ή αλλιώς Ίδη όπου και γέννησε το παιδί της, το οποίο ήταν αγόρι. Το παιδί αυτό ήταν ο Δίας. Στη συνέχεια ο Δίας ανατράφηκε εκεί. Παραμάνα του Δία ήταν η Αμάλθεια η οποία έβαζε σε ένα κούφιο κέρατο ταύρου την αμβροσία, την τροφή των θεών και με αυτό τάιζε τον Δία. Το κέρας αυτό έμεινε γνωστό ως το κέρας της Αμάλθειας και συμβολίζει την αφθονία, διότι η τροφή του δεν τελείωνε ποτέ. Για να εκδηλώσει ο Δίας την ευγνωμοσύνη του στην Αμάλθεια την έκανε την έκανε τον πιο λαμπρό αστερισμό του Αιγόκερω. Βέβαια όλα αυτά αφορούν τη μυθολογία στην πραγματικότητα το Δικταίο Άντρο βρίσκεται λίγο μετά το χωριό Ψυχρό και το υψόμετρο του φτάνει τα 1025 μέτρα. Ενώ το Ιδαίον Άντρο βρίσκεται στο οροπέδιο του Ψηλορείτη στο νομό Ρεθύμνου. Άλλα σημαντικά σπήλαια της Κρήτης είναι:
- Το σπήλαιο Ζωνιανών-Σφεντόνη το οποίο βρίσκεται στο χωριό Ζωνιανά με έκταση 3.000 τ.μ.
- Το σπήλαιο Μελιδονίου ,18 χιλιόμετρα έξω από το ομώνυμο χωριό του νομού Ρεθύμνου.
- Το σπήλαιο Ασφέντου ή Σφακίων ,κοντά στο ομώνυμο χωριό των Σφακίων.
- Το σπήλαιο Μαραθοκεφάλα ή Μαραθόσπηλιος,στο χωριό Κυνηγιανά του νομού Ρεθύμνου.
- Το σπήλαιο Γουμενόσπηλιος ,80 χμ. νότια του Ηρακλείου.
- Το σπήλαιο Ατζιγγανόσπηλιος ,25 χιλιόμετρα από τον Άγιο Νικόλαο.
- Το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη ή του Ξένου.
- Το σπήλαιο Γεράνίου ,7 χιλιόμετρα δυτικά του Ρεθύμνου.
- Το σπήλαιο Αγίας Σοφίας, 47 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης των Χανίων.
- Το σπήλαιο Τράπεζας ή Κρόνιον.
- Το σπήλαιο Σάρχου ή Χώνος ή Νυχτεριδόσπηλιο ,στα δυτικά του χωριού Σάρχου.
 |
| Ο κρητικός αίγαγρος-Εικόνα από:cretanbeaches.com |
Η χλωρίδα και η πανίδα της Κρήτης
Ένας ακόμη παράγοντας που κάνει την Κρήτη να ξεχωρίζει είναι η πολύ πλούσια χλωρίδα και πανίδα της. Στην Κρήτη υπάρχουν πολλά σπάνια είδη φυτών και ζώων. Ορισμένα σπάνια είδη ζώων είναι ο κρητικός αίγαγρος (κρι κρι), ο κρητικός αγριόγατος και η κρητική μυγαλή. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Κρήτη δεν υπάρχουν ζώα επικίνδυνα για τον άνθρωπο όπως αρκούδες, λύκοι, τσακάλια ή δηλητηριώδη φίδια. Τα κύρια θηλαστικά του νησιού είναι ο ασβός, η νυφίτσα, η ζουρίδα (ή πετροκούναβο), ο σκαντζόχοιρος, οι μυγαλές, ο μυωξός ενώ παράλληλα διάφορα είδη ποντικιών και αρουραίων και πολλά είδη νυχτερίδας. Επιπρόσθετα στις κρητικές παραλίες ζει μία μεγάλη ποικιλία θαλάσσιων θηλαστικών όπως φάλαινες, δελφίνια, φυσητήρες και φώκιες μονάχους. Ακόμη στην Κρήτη ζουν και πολλά είδη πτηνών με κύρια να είναι ο απειλούμενος γυπαετός και χρυσαετός. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί ότι στις ακτές της Κρήτης βρίσκουν καταφύγιο οι θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta ή δερματοχελώνες. Έπειτα στο νησί υπάρχουν πολλά ενδημικά φυτά, μερικά από τα οποία βρίσκονται απομονωμένα σε περιορισμένες περιοχές, όπως η Μαλοτύρα. Επίσης στην Κρήτη υπάρχουν πολλά είδη ορχιδέας τα οποία προσελκύουν κάθε χρόνο πολλούς τουρίστες και ερευνητές των φυτών. Τέλος πολύ γνωστά είναι και τα βότανα της Κρήτης.
Παραδοσιακά φαγητά, συνταγές, διασκέδαση και διαμονή στην Κρήτη
Αν αυτοί οι παράγοντες δεν σας έχουν πείσει ακόμη να επισκεφτείτε την Κρήτη, τότε σίγουρα ο ακόλουθος παράγοντας θα σας πείσει. Η Κρήτη εκτός από πάρα πολύ πλούσιο πολιτισμό και ωραίο περιβάλλον έχει και πολύ φιλόξενους ανθρώπους, οι οποίοι θα είναι πάντοτε πρόθυμοι να σας κεράσουν και να σας προσφέρουν κάτι. Παράλληλα στην Κρήτη μπορείτε να επισκεφτεί τα διάφορα καφενεδάκια και τις ταβέρνες που υπάρχουν σε κάθε χωριό και πόλη της Κρήτης και να δοκιμάσετε παραδοσιακούς μεζέδες και συνταγές, να συνομιλήσετε με τους ντόπιους και να μάθετε πολλά πράγματα για τον πολιτισμό της περιοχής που έχετε επισκεφθεί. Ενώ εάν επισκεφτείτε την Κρήτη το καλοκαίρι θα μπορέσετε κατά πάσα πιθανότητα να παρευρεθείτε στα πανηγύρια και στις εκδηλώσεις που διοργανώνονται από τους πολιτιστικούς συλλόγους κάθε χωριού και πόλης. Αν από την άλλη σας αρέσουν οι πιο έντονοι ρυθμοί διασκέδασης, τότε αυτό δεν πρέπει να σας προβληματίζει και πολύ καθώς στην Κρήτη υπάρχουν και διάφορα νυχτερινά κέντρα. Όσο για τη διαμονή σας δε θα πρέπει να ανησυχείτε καθόλου, καθώς η Κρήτη φημίζεται για τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις τις με πιο γνωστές να είναι αυτές στην Ελούντα.
Μιας και στην προηγούμενη παράγραφο ανέφερα τις Κρητικές συνταγές θα πρέπει να σας δώσω μία εικόνα παραδοσιακών κρητικών συνταγών. Αναλυτικά στα πανηγύρια το κύριο πιάτο είναι συνήθως ψητό κοτόπουλο με πατάτες στο ξυλόφουρνο μαζί με σαλάτα. Άλλα παραδοσιακές συνταγές της Κρήτης είναι:
- Αρνάκι με σταμναγκάθι
- Αίγα με ντομάτα
- Αρνάκι στη λαδόκολλα
- Αρνί τσιγαριαστό
- Αρνί ψητό με ντομάτα
- Γαμοπίλαφο
- Γεμιστά από Κρήτη
- Γιουβέτσι μοσχάρι
- Γουρουνόπουλο με πατάτες
- Κατσικάκι με σταμναγκάθι
- Κοτόπουλο στιφάδο
- Λαγός κρασάτος
- Λαδερός αρακάς με κολοκυθάκια
- Μαγγίρι
Επιπλέον εάν επισκεφτείτε την Κρήτη θα έχετε τη δυνατότητα να δοκιμάσετε την παραδοσιακή κρητική ρακί.
Τα έθιμα της Κρήτης
Θα ήταν ψέμα αν έλεγε κανείς πως η Κρήτη δεν έχει έθιμα. Στην Κρήτη υπάρχει μία μεγάλη ποικιλία εθίμων με κάθε χωριό μάλιστα πολλές φορές να έχει τα δικά του έθιμα. Ένα από αυτά τα πολλά έθιμα και ένα από τα πιο διάσημα είναι αυτό του Κλήδονα. Σύμφωνα με αυτό το έθιμο την παραμονή του Άι-Γιαννιού δηλαδή στις 23 Ιουνίου οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποια ή σε κάποιες να φέρουν από το πηγάδι ή την πηγή το αμίλητο νερό. Όταν επιστρέφουν στο σπίτι όπου τελείται ο Κλήδονας το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο, την υδροφόρο, όπου κάθε κοπέλα ρίχνει μέσα ένα αντικείμενο, το λεγόμενο ριζικάρι. Έπειτα το δοχείο σκεπάζεται με ένα κόκκινο ύφασμα το οποίο δένεται με ένα κορδόνι και τοποθετείται σε κάποιο ανοιχτό χώρο όπου και μένει όλη τη νύχτα. Εν συνεχεία οι κοπέλες γυρίζουν στα σπίτια τους και μάλιστα λέγεται ότι εκείνη τη νύχτα θα δουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο. Ανήμερα του Άι-Γιαννιού η υδροφόρος νεαρή της προηγούμενης ημέρας φέρνει το αγγείο στο σπίτι, πριν βγει ο ήλιος έτσι ώστε να μην εξουδετερωθεί η μαγική επιρροή των άστρων. Το μεσημέρι, ή πολλές φορές και το απόγευμα, συγκεντρώνονται πάλι οι ανύπαντρες κοπέλες. Θα πρέπει να τονιστεί ότι αυτήν τη φορά στην ομήγυρη μπορούν να συμμετέχουν και παντρεμένες γυναίκες, συγγενείς, γείτονες και των δύο φύλων ώστε να είναι μάρτυρες στη μαντική διαδικασία. Η υδροφόρος νεαρή η οποία κάθεται στο κέντρο της συντροφιάς ανασύρει ένα-ένα τα αντικείμενα που αντιστοιχούν στο "ριζικό" κάθε κοπελιάς και κάποια άλλη που έχει ποιητικό ή μαντικό ταλέντο αναγγέλλει ταυτόχρονα τυχαίες μαντινάδες. Η μαντινάδα που αντιστοιχεί στο αντικείμενο(ριζικάρι) θεωρείται ότι προμηνάει το μέλλον της και σχολιάζεται από τους υπόλοιπους που προτείνουν τη δική τους ερμηνεία σε σχέση με την ενδιαφερόμενη. Στη συνέχεια όταν έχουν βγει όλα τα ριζικάρια από το υδροφόρο αγγείο η υδροφόρος νεαρά χύνει σταυρωτά το νερό σε ένα πηγάδι και στη συνέχεια το σκεπάζει με ένα κόκκινο πανί. Το μεσημέρι ή τα μεσάνυχτα οι κοπέλες, κάποιες φορές και νεαροί, σηκώνουν προσεχτικά το πανί ώστε να μη δει φως το νερό του πηγαδιού και στη συνέχεια βάζουν μέσα το κεφάλι τους. Ταυτόχρονα η υδροφόρος κατεβάζει, με έναν καθρέφτη τις ακτίνες του ηλίου ή του φεγγαριού ενώ οι κοπέλες ρίχνουν με ειδικό τρόπο μία-μία τα ριζικάρια τους στο πηγάδι και εκεί οι παριστάμενοι βλέπουν στα κύματα του νερού του πηγαδιού υπερφυσικά ή μεταφυσικά φαινόμενα τα οποία τα εξηγούν στη συνέχεια οι μεγαλύτερες και μυημένες γυναίκες όπως επίσης βλέπουν κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο που έχει πεθάνει, το πρόσωπο που θα παντρευτούν κ.α. Αξίζει να επισημανθεί ότι όσοι παρακολουθούν αυτήν τη ιεροτελεστεία πρέπει να έχουν μεγάλη αυτοσυγκέντρωση αλλά και μύηση, καθώς υπάρχουν μυστικά για την εν λόγω ιεροτελεστεία. Ενώ επίσης αν το πηγάδι δεν έχει πόσιμο νερό δεν μπορεί να γίνει Κλήδονας.
Επίλογος
Διαβάζοντας αυτό το άρθρο είμαι σίγουρος πως θα έχετε πλέον καταλάβει γιατί η Κρήτη όχι μόνο θεωρείται αλλά και είναι ένα ξεχωριστό νησί. Εάν ποτέ θελήσετε να επισκεφτείτε το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα στη Μεσόγειο θα το λατρέψετε και δε θα θέλετε να φύγετε. Αυτή είναι άλλωστε και η μαγεία του νησιού! Κλείνω αυτό το αφιέρωμα με μία φωτογραφία από το λιμάνι του Ηρακλείου...
 |
| Εικόνα από:Tango7174 |
Το αφιέρωμα αυτό γράφτηκε από εμένα αλλά για να το εμπλουτίσω με περισσσότερες πληροφορίες και γενικότερα να το κάνω πιο πλούσιο χρησιμοποίησα πληροφορίες από βιβλία που είχα στην κατοχή μου αλλά και από ιστιοσελίδες στο διαδίκτυο. Αναλυτικά:
